Deze blog gaat over de vijg, een van de lekkerste en oudste vruchten van de wereld. Bovendien de verboden vrucht uit het Bijbelse aardse paradijs. We gaan het kort hebben over de geschiedenis en de legendes van de vijg. Maar deze blog gaat vooral over de vijg als voedsel, de voedingswaarden en de eetbaarheid. We eindigen met een simpel vijgenchutney recept dat past in de serie appeltje eitje.

Wat is een vijg?

Een vijg is de vrucht (eigenlijk de bloem) van een vijgenboom (in Europa de Ficus carica), een kleine boom uit de moerbeifamilie (Moraceae). In Azië groeit de inheemse vijgenboom onder de naam Ficus religiosa, de beroemde bodhiboom waaronder Boeddha (490 – 410 voor Christus) de verlichting heeft bereikt. Er zijn fossielen gevonden van geteelde vijgen in de Jordaan vlakte en die blijken van 9000 jaar v. Chr. te zijn en worden gezien als een van de oudste landbouwproducten op aarde. De vijg behoort dus tot het geslacht Ficus, en komt uit de moerbeifamilie, die zo’n 750 soorten kent waaronder de vijg, de jackfruit, de moerbei en de broodvrucht. In Nederland eten we eigenlijk alleen maar de vijg Ficus carica.

Het oude testament

Nu weet iedereen dat de rivier de Jordaan door het Hof van Eden (het aardse paradijs) stroomde en zorgde voor zoet water. De drie bomen die in het aardse paradijs groeide waren de dadelpalm, de granaatappel en de vijgenboom met de symbolische vijgenbladen en de vijg zelf natuurlijk. Er zijn mensen die de bijbel goed kennen en dus ook het scheppingsverhaal en het eten van de verboden vrucht door Adam en Eva in Genesis (geschreven tussen 900 – 400 voor Christus). De vrucht die Eva at, de bijbel praat niet over appels, was de vijg omdat deze al lang bekend was in de Jordaan vallei en tijdens het leven van Boeddha en de appel niet. Omdat Adam en Eva na het eten van de verboden vijg zich ineens gingen schamen voor hun schaamstreek, wilden ze die snel bedekken met iets wat direct aanwezig was, juist ja, de vijgenbladen.

Cleopatra (69 – 30 v.Chr.), de koningin van Egypte

Deze mooie vrouw moest zich handhaven in moeilijke tijden die zich afspeelde tijdens het romeinse rijk. Het pakte niet goed uit en de koningin liet een mandje met lekkere zoete vijgen brengen met daaronder een verborgen adder (cobra) die ze tegen haar boezem aandrukte om zelfmoord (12 augustus in 30 v.Chr.) te plegen. Er zat dus een addertje onder de vijg!

Het eten van vijgen.

Het vervoeren van vijgen is moeilijk omdat deze vrucht kwetsbaar is, een delicaat vruchtje dus! In de Arabische keuken worden vijgen (denk aan Egypte) gewaardeerd omdat ze zoet zijn en er (vooral doorgesneden) mooi uit zien. Vijgen hebben verschillende kleuren, ze beginnen groen (onrijp) en rijpen door via geel naar blauwpaars en eindigen op donkerpaars.

Onze verse vijgen komen uit Turkije en zijn vooral verkrijgbaar in de maanden augustus, september, en oktober, maar het seizoen wordt steeds langer door de klimaatverandering. Je kunt de hele vrucht eten, inclusief het dunne schilletje, en de pitjes in het vruchtvlees. Helaas blijven ze niet lang vers (3-4 dagen). Niet in de koelkast leggen, wel in een mooie paarse trommel op een droge donkere plek. Heb je er teveel? Maak dan een mooie vijgenjam, of nog beter een vijgenchutney voor bij de kaasplank bijvoorbeeld.

De voedingswaarden van een vijg.

Verse vijgen zijn gezond. Gedroogde en gekonfijte vijgen bevatten erg veel (natuurlijke) suiker en dus minder gezond. Voedingswaarden doen we normaal gesproken per 100 gr en dat zijn ongeveer 2,5 verse vijgen met schil. Het percentage slaat op de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH), neem dat met een korreltje zout want de ADH waarden veranderen voortdurend en zijn ook nog eens verschillend per land. Ik rond ze dus af tot mooie getalletjes. Deze lijst is niet volledig maar geeft de belangrijkste voedingsstoffen aan, bedenk wel dat een vijg voor 80% uit water bestaat en bijna geen vet en eiwit bevat. De vier mineralen (ijzer, koper, selenium en zink), belangrijk voor je immuunsysteem staan apart en ook de antioxidanten (vitamine A, C, E) staan gegroepeerd. Kijk naar mijn blogs over gezond eten, zoals kleur in je eten, flavonoïden, en de gezonde salade.

Daar gaan we:

Kcal: 64 (weinig en komt uit de 13 g natuurlijke suiker)

Calcium (mg): 55 (5,5%)

Fosfor (mg): 30 (4%)

Kalium (mg): 24 (7%)

Koolhydraten: 13 gram (5%)

Magnesium (mg): 17 (6%)

Mineralen (antioxidantenzymen)

IJzer (mg): 0,6 (7,50%)

Koper (mg): 0,07 (8%)

Selenium (ug): 0,2 (0,36%)

Zink (mg): 0,25 (1,67%)

Vezels (g): 2 (6%)

Vitamientjes

B1 (mg): 0,05 (4,5%) heet ook Thiamine

B2 (mg): 0,05 (3,5%) heet ook Riboflavine

B3 (mg): 0,5 (3%)

B5 (mg): 0,3 (6%)

B6 (mg)                0,11 (7,5%)

B11 (ug): 8 (3%) heet ook Foliumzuur

K (ug): 4,7 (4%)

Antioxidanten (vitamines A, C, E)

A (mg): 0,03 (3,5%)

C (mg)   2,8 (4%)

E (mg)   0,1 (1%)

Wat betekenen deze voedingswaarden nu eigenlijk?

Ik zelf heb altijd wel behoefte aan een duiding van dit soort lijstjes en ik neem aan dat jij, als lezer, daar ook zo over denkt. Door het calciumgehalte versterken vijgen de botten en het fosfor zorgt voor herstel van botcellen, kalium verlaagd de bloeddruk, de vezels zijn oplosbare vezels en daardoor werken vijgen laxerend en dus goed tegen constipatie, en zorgen voor minder kans op diabetes type 2 omdat de vijgen de bloedsuikerspiegel verlagen.

Simpel recept vijgenchutney.

Nou hoeven we natuurlijk niet de hele dag verse vijgen uit het handje te eten en daarom een recept van een vijgenchutney die je lang kan bewaren. Pak een mooie pan, we gaan beginnen.

Ingrediënten

300 g (8) verse vijgen, steeltjes eraf en in vieren gedeeld

1 rode ui, gesnipperd

50 g rozijnen of sultana (10 minuten geweekt in heet water)

1 zoet zure appel (bv. Jazz appel), geschild, zonder klokhuis, in blokjes gesneden

1 chilipepertje (fijngehakt) of chiliflakes (bv. pull biber)

100 g bruine basterdsuiker of kristalsuiker

125 ml appelazijn of witte wijnazijn

1/2 tl gemalen gember

1/4 tl gemalen kruidnagel

1/4 tl gemalen nootmuskaat

Dit kun je vervangen door 2tl speculaaskruiden of Ras el Hanout.

Beetje zout

Nu komt de moeilijke bereiding

Doe alles in een pan en laat zachtjes zonder deksel sudderen (kan een uurtje zijn) tot het plakkerig en jamachtig wordt. Let wel op en roer regelmatig door. Nou dat was het, klaar! Bewaar in een schone glazen pot die je mooi op tafel kunt zetten.