Door Marjolein Kokosky Deforchaux-Kelderman

Trouwe lezers van mijn blog weten dat ik zo nu en dan een kookboek recensie schrijf. Dit keer is dat van een heel bijzonder boek, een door Marjolein Kokosky Deforchaux-Kelderman in eigen beheer uitgegeven boek met als titel Kokki Bitja: een boek over het oudste Indische kookboek uit 1843.

De schrijfster:

Marjolein heeft Indische roots al doet haar mooie Russische naam Kokosky Deforchaux anders vermoeden. Die komt van haar man Albert waarvan zijn Russische overgrootvader eind 19^de eeuw naar Nederlands-Indië vertrok. Dat deed in 1834 ook de voorvader van Marjolein en haar moeder vloog in 1957 naar Nederland om zich hier definitief te vestigen. Kortom Indisch eten zit hun beiden in het bloed en samen runnen ze dan ook een afhaal- en huiskamerrestaurant Ap Halen te Rotterdam. Samen met Debby Koudenburg schreef ze het Handboek voor de studentenkok (en late leerlingen), dat in september 2014 verscheen. Dus het is niet haar eerste boek. Voor de vertaling van Kokki Bitja heeft Marjolein de moeite genomen om in twee jaar aan de Volksuniversiteit Indonesisch te leren (Bahasa Indonesia), de taal die het dichts bij de uitgestorven taal Pasar-Maleis (markt taal) ligt waarin Kokki Bitja is geschreven.

Het originele boek, eerste druk uit 1843

Marjolein heeft deze eerste druk weten te vinden in Australië, een hele prestatie omdat de eerste druk nog niet bekend was zover ik weet. Het boek is dus een vertaling van deze druk maar er wordt wel steeds bij verteld wat er in de latere drukken is toegevoegd, veranderd of weggelaten! Waar het Marjolein volgens mij om te doen is, is om aan de hand van het origineel een beeld te vormen van het Indische leven uit de 19^de eeuw met de nadruk op de vrouwen die daar leefden, dat waren de lokale kokkies, getrouwde lokale dames en de Europese vrouwen. Het boek ademt respect uit naar die vrouwen toe en er wordt zelf een duidelijk hoofdstuk aan gewijd.

Wie was Kokki Bitja?

Dit is een erg leuk gedeelte van het boek! De schrijfster neemt de lezer bij de hand en gaat op zoek naar de fictieve schrijfster Nonna Cornelia die in de vierde druk ten tonele verschijnt, Marjolein vindt haar in de, in die tijd beroemde, fotostudio Woodbury & Page in Batavia (1857). Het hoofdstuk is mooi voorzien van foto’s en relevante details die dit boek zo plezierig leesbaar maken voor iedereen die meer wil weten van het leven in Indië, oude kookboeken en culinaire geschiedenis.  

De recepten geschreven in Pasar-Maleis

In dit boek wordt elk recept afgedrukt in het Pasar-Maleis en daarnaast letterlijk vertaald in het Nederlands. Het speciale van deze beschrijving van dit oudste Indische kookboek is dat elk recept in hun (cultuur)historische context wordt geplaatst. Dus het boek zit bordenvol mooie informatie over de woorden en hun betekenissen, leuke anekdotes en verhaaltjes uit de Nederlands-Indische kranten uit die tijd en, niet in de laatste plaats, de vrouwen achter de recepten vaak zijn die Arabisch, Chinees, Indiaas, Javaans of Maleisisch. Het boek is niet altijd geschikt om uit te koken, daarom heeft Marjolein aan negen vrouwen gevraagd om een recept naar keuze te vertalen naar een keuken van 2025.

Verzorging van het boek

Misschien komt het dat het boek in eigen beheer is uitgegeven maar dit boek is heel erg mooi uitgevoerd aan alles is gedacht. Hardcover in een prachtige linnen groene uitvoering, kleuren op snee (roze voor toetjes), losse blaadjes in het boek verstopt (zie de krab op de foto), en een mooie bladwijzer met de foto van onze Bitja de keukenmeid! Kortom een volledige lees belevenis.

Je kunt het bestellen via kokkibitja apestaartje gmail punt com, het boek kost €67.50 en er zijn maar 700 exemplaren beschikbaar dus …………..

Conclusie

Voor mensen die van culinaire geschiedenis houden is dit natuurlijk een must! Maar ook voor iedereen die zichzelf rekent tot de mensen met een Indische achtergrond lijkt me dit een geweldig boek. Van mij mogen ze dit boek voordragen als beste kookboek van 1925!

Aantal culiflowers 5/5