Deze blog gaat over de eetgewoontes van de Amerikaanse Pop Art kunstenaar Andy Warhol (1928 – 1987), zijn echte naam is Andrew Warhola dat eigenlijk leuker klinkt. Net als Pablo Picasso en Vincent van Gogh  was ook Warhol geen grote eter, zijn uiterlijk (gewicht) en ziekte (galblaas) waren belangrijker dan de kunst van het lekker eten. Het verhaal gaat dat hij in de New Yorkse restaurants veel gerechten bestelde die hij zelf niet mocht of wilde eten (vette gerechten en rood vlees). Na de maaltijd liet hij alles inpakken en gaf het op straat aan de daklozen. Deze blog is onderdeel van mijn serie kunst & eten.

Andy Warhol in een notendop

Andy Warhol, was een alles en nog wat kunstenaar, hij maakte reclame posters, platenalbums, films over seks, boeken, schilderijen, polaroid foto’s en hij leidde met zijn entourage van artiesten de beroemd geworden Pop Art beweging in New York. Andy is in 1949 in Manhattan gaan wonen na zijn studie commerciële kunst in zijn geboortestad Pittsburgh. Hij ontmoette in New York Suzie Frankfurt (1931 – 2005), en zij werd belangrijk voor zijn culinaire carrière.

Andy zegt zelf in een interview dat hij typische Amerikaanse producten lekker vindt omdat ze altijd precies dezelfde smaak hebben en daar hield hij van, niet teveel veranderingen. Hij kreeg twintig jaar lang elke dag Cambell’s soep van zijn moeder. Later begon hij de dag met een kom Kellogg’s Corn Flakes en in de middag pepermuntthee en een Engelse muffin met marmelade. Het ontwerp van een product was belangrijk. Hij vond bijvoorbeeld Burger King lekkerder, maar at liever Mc Donalds omdat het er mooier uitzag.

Andy Warhol en kookboeken

Je moet weten dat de film Wild Strawberries in 1957, geschreven en geregisseerd door Ingmar Bergman, in de New Yorkse bioscopen draaide. Deze film sloeg in als een bom. Andy raakte geïnspireerd en schilderde in 1958 So Sweet, een leuk schilderij van wilde aardbeien.  

Volgens Andy was iedereen in het welvarende, steeds meer consumerende, naoorlogse Amerika geïnteresseerd in voedsel, maar zag de hele dure restaurants als een exces. Suzie Frankfurt vond dat ook en schreef in 1959 A Funny Cookbook For People Who Don’t Cook, zoals ze zelf zei. De illustraties werden verzorgd door Andy, het inkleuren werd gedaan door schooljongens die boven Andy woonden en het opschrijven in mooie lettertypes werd gedaan door de moeder van Andy, Julia. Ze noemden hun boek Wild Raspberries naar de film Wild Strawberries. Het werd een flop, 34 stuks zijn er gemaakt, waarvan 20 verkocht en de rest werd weggegeven. Heb je er toevallig nog eentje op zolder liggen, gooi het niet weg want de laatste is geveild voor rond de USD 40.000, en dat is alweer een tijdje geleden. Toch had Andy de smaak te pakken en hij illustreerde in 1961 het kookboek Amy Vanderbilt’s Complete Cook Book, met eenvoudige zwarte lijnillustraties.

The American dream in de 6oger jaren, Coca Cola en Campbell’s soep

Andy at veel fruit, banaan en kersen waren zijn favorieten. Hij zegt zelf dat hij na het eten van heel veel kersen zich schaamde voor de kom met pitten die hij dan aan het zicht moest onttrekken. Uiteraard at Andy nooit thuis en altijd buiten de deur, Manhattan is tenslotte 24 uur per dag open. Fastfood intrigeerde hem, zowel het ontwerp als het gemak die het de consument bood. Kellogg’s Cornflakes, Heinz tomaten ketchup, Coca Cola en Cambell’s tomaten soep waren zulke producten. In zijn jeugd was het zijn moeder, Julia, die elke ochtend een kom Kellogg’s Corn Flakes aan hem en zijn broers serveerde en als lunch een kopje Cambell’s soep en een sandwich gaf. De broers vertelden later dat Andy altijd de smaak van de soep mocht kiezen en dat het meestal de tomaten soep was. Andy zag de consumptie van dit soort producten ook om mensen als gelijkwaardig te zien. Hij zei daar het volgende over:

Het mooie van dit land is dat Amerika de traditie is begonnen waarbij de rijkste consumenten in wezen dezelfde dingen kopen als de armste. Je kunt tv kijken en Coca-Cola zien, en je weet dat de president Coca-Cola drinkt, Liz Taylor Coca-Cola drinkt, en denk maar na, jij kunt ook Coca-Cola drinken. Een cola is een cola en geen enkele hoeveelheid geld kan je een betere cola opleveren dan degene die de armste op de hoek van de straat drinken. Alle cokes zijn hetzelfde en alle cokes zijn goed. Liz Taylor weet het, de president weet het, de armste weten het, en jij weet het.

De zoete kant van Warhol

De galblaas was een zwak punt in het leven van Warhol. Erfelijk en helaas mocht hij niet veel vet eten, de oplossing was suiker! Hou wel in gedachte dat in zijn tijd de schadelijke gevolgen van suiker en processed food nog niet bekend waren. Andy at toetjes en snoep in alle vormen en maten. Hij at bijvoorbeeld chocolade repen tussen twee witte boterhammen. Na de zelfmoord van Marilyn Monroe (augustus 1962) maakt Andy Warhol een serie portretten van haar die Marilyns worden genoemd. Wat niet iedereen weet is dat een subset van deze serie The Flavor Marilyns heten naar Andy’s favoriete smaken van de snoepjes van het merk Life Savers (zie foto onderaan), namelijk Cherry Marilyn, Lemon Marilyn, en Licorice Marilyn. 

Hamburgers met Heinz Ketchup

Het ontwerp van een product was belangrijk voor deze kunstenaar. Zoals gezegd, hij vond Burger King lekkerder, maar at liever Mc Donalds omdat het er mooier uitzag. Het fascineerde Andy dat een simpel product wereldwijd geconsumeerd kon worden. Andy Warhol reisde veel over de wereld en zoals veel van zijn landgenoten stond ook hij niet bekend als iemand die de lokale keuken uitprobeerde. In 1975 schreef hij in zijn autobiografie :

Het mooiste in Tokio is McDonald’s. Het mooiste in Stockholm is McDonald’s. Het mooiste in Florence is McDonald’s, Peking en Moskou hebben nog niets moois.

De foto hierboven is van Andy Warhol die in de film uit 1982 66 Scenes from America van Jørgen Lethrustig een hamburger zit te eten, Burger King, dat dan weer wel.

Warhol gaat uit zijn bol met ijs

Als zoetigheid je favoriete eten is dan is ijs natuurlijk je favoriete toetje! Voor Andy was ice cream het ultieme van Amerikaans voedsel voor alle mensen.  Met de kitscherige kleuren paste consumptie ijs precies in zijn Pop Art filosofie van kunst dat lekker, herkenbaar en mooi van vorm is. En het, bijna iconische Amerikaanse nagerecht, de sundae (zeg maar onze sorbet) bestaande uit bolletjes gekleurd  ijs overgoten met een saus was natuurlijk het ultimum! Zijn tv-commercial uit 1968 voor Schrafft’s Restaurants in New York City, noemde hij Underground Sundae. Zijn hele leven lang at Andy ijs in alle soorten en maten, in 1996  publiceerde de Andy Warhol Foundation for the Visual Arts zijn persoonlijke tekeningen over eten in een miniboekje met de titel Yum, Yum, Yum waarin veel yummie ijsjes in staan afgebeeld.

Warhol goes Banana’s

Andy was openlijk homoseksueel en dat was in die tijd niet gebruikelijk, zeker niet in het preutse Amerika. In 1963 ontwierp hij een hoes voor Velvet Underground (met o.a. Lou Reed en John Cale). De hoes van de eerste editie van deze plaat bestond uit een gezeefdrukte afbeelding van een ongeschilde gele banaan met een sticker die een afbeelding van een geschilde, vleeskleurige banaan bedekte. De instructie PEEL SLOWLY AND SEE stond in de rechterbovenhoek.

Zijn laatste jaren

Andy wilde een restaurant openen met tafeltjes, die in een ruimte met muren met gerechten achter een deurtje, stonden. Deze manier van eten is ontstaan in Duitsland en in Nederland werden deze populair onder de naam automatieken, vooral in snackbars. Manhattan zat er vol van. Zijn keten met de naam ANDY-MATS is nooit van de grond gekomen maar dat scheelde niet veel. Wat we wel weten is welke gerechten hij op het menu wilde hebben in zijn restaurant, een restaurant waar hij zelf elke avond in zijn eentje goedkoop (tussen de $1 en $5.75) zou willen eten. Het menu is samen met model en kookboekschrijfster Maxine Berley (1922 – 2009) samengesteld en bevatte alle lievelings gerechten van Andy. Dat waren shepherd’s pie, Ierse lamsstoofpot, viscakes, gebakken uientaart, en aardappelpuree. Als toetje key lime pie en natuurlijk het drankje uit zijn jeugd, melk, geserveerd met ijsblokjes onder de naam nursery cocktail.

Warhol was verslaafd aan Obetrol (tegenwoordig Adderall) een amfetaminedieetpil die een vergelijkbaar effect heeft als speed. Hij stond bekend als iemand die heel weinig at, en als hij at was het suiker, vooral nadat zijn arts als voorschrift gaf dat hij vanwege zijn galblaas geen vlees meer moest eten. Hij schreef daar in zijn memoires het volgende over:

Ik koop een enorm stuk vlees, bereidt het voor het avondeten en vlak voordat het klaar is, geef ik het op en neem ik wat ik in de eerste plaats al wilde voor het avondeten, brood en jam. Ik zit mezelf voor de gek te houden door het koken van eiwitten,  het enige wat ik ooit echt wil, is suiker. Mensen verwachten dat je eiwitten eet en dat doe je dan ook, want dan praten ze niet over je.

Een klein beetje overdreven natuurlijk want hij at nooit huis. Na een galblaasoperatie overleed Warhol aan de gevolgen daarvan in februari 1987, hij was 58 jaar oud. Zijn kist was overladen met witte rozen en, let op de culinaire details, het mooie groen van de aspergeplant.