Weet jij het verschil tussen kiemgroente en cressen? Ik probeer dat even simpel uit te leggen zonder de wetenschap in de kiem te smoren. Het leven begint met een zaadje en dat wordt een plantje, het proces heet kiemen. Wordt het zaadje in het donker gevoed met water en warmte dan noemen we het resultaat kiemgroente (zoals taugé en alfalfa), wordt het zaadje in het licht gevoed op een groeimedium (potgrond) dan noemen we het cressen (zoals waterkers en tuinkers).

Een zaadje bestaat grof gezegd uit een kiempje, het kiemwit (lees voedsel voor het plantje), en de schil. Al het goede zit in het kiemwit. Het kiempje bevat de aanzet tot bladeren (pluimpje), de wortels (kiemwortel) en een beginnend stengeltje. Dus kort gezegd het voedsel in het zaadje moet voldoende zijn om een plantje te produceren totdat het zelfstandig kan leven door fotosynthese (groene bladeren) en het opzuigen van water en voeding via de wortels en de stengel.

En alle voedingsstoffen die nodig zijn om van het zaadje naar een volwaardig plantje te groeien zitten in de kiemgroente of de cressen en dus zijn ze heel gezond. Hoe gezond? Zie tabel voor de details, maar je ziet dat er in ieder geval veel Foliumzuur (vitamine B11), vezels en eiwitten in zitten. Het is moeilijk om erachter te komen wat de voedingswaarden zijn van de diverse producten omdat de informatie zeer met elkaar verschilt, zoveel dat je je wel eens afvraagt of het nog wel “eerlijk” is of er naar het “goede” resultaat toe wordt gerekend.

Alfalfa (100 g)	Taugé (100 g)	Tuinkers (100 g)
Energie 120 KJ/30 Kcal	84 KJ/20 Kcal	70 KJ/16 Kcal
Vetten 0,7 g (vetarm)	0,1 g (vetvrij)	0,1 g (vetvrij)
Waarvan verzadigd 0,1 g	verzadigd 0 g	verzadigd 0 g
Koolhydraten 3 g	2 g	0,4 g
Eiwit 2,4 g (eiwitrijk)	3 g (eiwitrijk)	2 g (eiwitrijk)
Vezels 2,6 g (vezelrijk)	6,6 g (vezelrijk)	3,2 g (vezelrijk)
Foliumzuur (B11) 36 mcg (rijk)	61 mcg (rijk)	80 mcg (rijk)
Vitamine C 4 mg	13,2 mg	70 mg

Maar wat heeft zo’n zaadje nu precies nodig om een kiemgroente of cres te worden?

Het is natuurlijk voor de hand liggend, maar als je het goed begrijpt kun je eenvoudig zelf bijvoorbeeld tuinkers kweken. Geen leven kan zonder zoet water. Het zaad zuigt het water op en zwelt uit zijn schilletje, deze zaadhuid scheurt open en de kiemwortel is vrij om te groeien. Samen met een lekkere temperatuur (warmte) en vrij in de lucht (zuurstof) komt het kiemproces op gang. En zoals eerder gezegd krijgen we zonder licht en zonder voedingsbodem lekker knapperige kiemgroente en andere mooie plantjes zoals tuinkers.

Het vermoeden is dat de oude Egyptenaren al wisten dat tuinkers boordevol Vitamine C, mineralen en caroteen zat. In de graven van de farao’s is het gevonden als grafgift. De Romeinen brachten het naar Europa als een kruid met geneeskundige mogelijkheden.

Zelf kweken van tuinkers is niet moeilijk.

Neem een schoteltje en bedek het met een laagje watten of iets anders wat vocht vast houdt. Licht vochtig maken met een plantenspuit en voorzichtig bestrooien met tuinkerszaad. Doe er een doorzichtig plastic zakje omheen en zet het in de vensterbank. Zodra de zaden gaan uitlopen kun je het plastic weghalen. Wees geduldig en na een week kun je oogsten. Knip alleen af voor gebruik en bewaar de rest in de koelkast. Ikzelf gebruik twee lege margarine bakjes. De ene om te oogsten en de ander om in te kweken. De verkregen tuinkers is niet alleen bekend in Nederland, in India is het zelfs een zeer bekend middel teken de hik en reuma onder de naam “Chandrashoor”. In Nederland noemen we het ook wel sterrekers of bitterkers, maar de echte Latijnse aanduiding om verwarring te voorkomen is lepidum sativum.

Glucosinolaat en Sulforafaan

Om deze blog af te sluiten nog even iets over de gezonde antioxidanten die in cressen zitten. Omdat een cres een heel klein plantje is dat heel zielig en alleen moet overleven heeft de natuur ervoor gezorgd dat insecten het heel vies vinden om cressen te eten door de grote hoeveelheid glucosinolaten die erin zit. Een broccolikiem bevat bijvoorbeeld vele malen meer glucosinolaat dan een broccoli plant. Mensen zijn geen insecten dus wij vinden het bittertje juist wel lekker. De antioxidanten die insecten ziek maakt, werkt bij ons helend omdat het ontstekingen tegen gaat, maar ook tegen kanker en alzheimer. Gezond dus door je salade en ochtendshake!

De foto van Taugé

Ik krijg over de foto best veel vragen. Het is simpel, je legt een spiegel buiten met mooi weer om tafel en je ziet de blauwe lucht. Plaats een voorwerp op de spiegel en fotograferen maar!