Deze blog gaat over de legendes en oorsprong van de Shiraz of Syrah druif. Zoals de meeste lezers weten schrijf ik veel over de oorsprong en geschiedenis van recepten en daar horen deze legendes zeker bij!

Hoe kwam de Shiraz druif in de Rhônevallei ?

Het begint natuurlijk allemaal met een ridder op het witte paard en een mooie koningin. De Franse ridder Henri Gaspard de Sterimberg vocht in de 13^de eeuw tijdens één van de vele kruistochten naar Perzië. In de stad Shiraz dronk hij de beroemde rode wijn en besloot om een wijnstok mee te nemen naar Frankrijk. In 1224 kwam onze ridder berooid, moegestreden en gewond weer aan in zijn Rhônevallei, maar wel met een nog levende wijn stok! Hij vroeg zijn koningin Blanche of Castile (1188 – 1252) om toestemming om zich terug te trekken op de heuvel van Tain in de Rhônestreek. Nou dat mocht, dus Henri bouwde zijn kapel en toevluchtoord om als heremiet (Frans is ermiet ) te leven en zijn stekjes uit Shiraz te vertroetelen. De beroemde Hermitage was geboren!

En toen kwam Dr. José Vouillamoz!

De Zwitserse druiven expert Dr. José Vouillamoz (wij mogen José zeggen) is onder leiding van Prof Carole Meredith aan de Universiteit van Californië in Davis (USA) een beroemd wijndruiven geneticus geworden. Door middel van DNA profielen van druiven (of bladeren) kun je zien welke druiven genetisch identiek zijn, waar ze oorspronkelijk vandaan komen en welke druiven zijn gekruist (ouders) om tot een druif te komen. José heeft samen met Jancis Robinson en Julia Harding het beroemde boek “Wine Grapes” (Allen Lane, 2012) geschreven, de druiven bijbel voor alle druivensoorten die in de wereld zijn geteeld.

Onze José heeft met DNA testen in 2000 de ouders gevonden van de Syrah. Zijn moeder is Mondeuse Blanche (Savoy) en zij heeft een liefdes affaire gehad met de Dureza druif (Ardèche). Beiden uit de Rhônevallei, dus de Syrah druif is gewoon een inheemse Franse druif ontstaan in de Rhône streek, daar kwam geen ridder aan te pas! Ook is vastgesteld dat de Syraz (naam in oude wereld) en de Shiraz (nieuwe wereld) druif identiek zijn.

En de stad Shiraz in Persië (nu Iran) dan?

Koning Jamshid uit Perzië had natuurlijk een harem, zoals dat hoort. Maar een van zijn prinsessen zeurde altijd aan zijn hoofd en viel daardoor uit de gratie. Overweldigd door hartenpijn en liefdesverdriet probeerde de prinses zichzelf te vergiftigen door het sap te drinken uit een pot gevuld met bedorven druiven in de kelder van het paleis. Maar ze werd daar juist heel jong, ondeugend en vrolijk van. De koning was blij verrast en nam zijn prinses terug en gaf het bevel om over het hele land, maar met name rond de stad Shiraz, druiven te planten en daar wijn van te maken.

VOC perikelen.

Onze eigen Joan Cunaeus (1617 – 1673), gezant van de VOC, ging samen met zijn boekhouder en vriend Cornelis Speelman (1628 –1684) in 1651 naar het hof van Shah Abbas II (1632 – 1666) in de stad Isfahan in Perzië. Grote banketten werden ter ere van onze Hollanders gegeven en dus mochten ze ook de mooie wijnen proeven! Cornelis heeft alles beschreven in zijn “Journaal der reis van den gezant der O.I. Compagnie Joan Cunaeus naar perzië in 1651-1652”! De VOC  had in die tijd ook een handelspost (vanaf begin 1600 tot 1730) in de stad Shiraz en er werd hen een wijnhuis geschonken waar de wijn werd gemaakt.

Maar waarom heet de druif dan Shiraz in de nieuwe wereld?

Het was John Macarthur (1767 – 1834) en zijn twee zoons James en William die in 1817 de eerste Shiraz wijnstokken meenamen uit Frankrijk op hun schip de “Lord Eldon”. We weten dat omdat de paklijst van de wijnstokken die de reis overleefd hebben bij ons bekent is. Op die lijst staan twee regels, onder de oude namen Syracuse en Hermitage. Het grappige is dat James Busby altijd de eer krijgt omdat hij in 1832 een grote hoeveelheid wijnstokken naar Australië bracht maar dat is dus veel later! Bovendien was de familie Macarthur scheutig met het weggeven van enten van hun wijnstokken aan mede pioniers die over het hele land waren verspreidt. Maar goed, James Busby schreef veel boeken over wijn en had een Botanische tuin in Sydney vanwaar hij ervoor zorgde dat jonge wijnboeren werden getraind en voorzien van wijnstokken.

John Macarthur stichtte in 1820 de eerste commerciële wijngaard van Australië (twintig hectare in Penrith). In 1827 produceerde zijn wijngaard ongeveer 90.000 liter, of in leken termen 10.000 doosjes wijn van 12 flessen. Ook begon hij het later beroemd geworden Camden Park Estate (1805) en zijn zoon William zorgde ervoor dat er 34.000 wijnstokken naar de Barossa Vallei gingen waaronder onze held, de Shiraz druif. Maar dat was alweer in de dertiger jaar (ongeveer 1832).

Zo nu wat beroemde wijnen!

In Frankrijk, het Rhônegebied dus, hebben de Syrah wijnen een unieke smaak, voller, complexer, tannine, kruidig. Beroemd zijn die van Hermitage, de Côte-Rôtie en gemengd met andere druiven de Chateauneuf-du-Pape.

In Australië, het Barossagebied dus, hebben de Shiraz wijnen een jubel fruit smaak, maar nog steeds rijk, vol en soms zwaar. Maar lekker bij de Barbie en natuurlijk bij de kangoeroe (ja dat is de goede spelling!).

Barossa: Penfolds en Hunter Vallei: Wyndham Estate Shiraz. Maar goed, ik heb ook heel veel goedkope tapdozen gezien, bijna alle goedkope shiraz wijnen zijn troep in Australië (en Californië overigens).