Het Turkse aubergine gerecht, İmam bayıldı (de imam die flauwviel) heeft een geschiedenis die “1001 nacht” waardig is. Het speelt zich af in het Ottomaanse rijk en de hoofdpersoon is een Imam die heel veel hield van lekker eten. Bovendien, zegt de legende, viel hij op de mooie jonge dochter van een zeer rijke olijfolie handelaar. Na het onderhandelen over de bruidsschat werd overeengekomen dat de vader 12 manshoge kruiken met de allerduurste olijfolie zou overhandigen. Na het huwelijksfeest ontpopte zijn nieuwe vrouw zich als een perfecte kokkin van Turkse gerechten. Één daarvan, gevulde aubergine volgezogen met de perfecte olijfolie, werd al gauw zijn favoriet, en hij raakte er aan verslingerd (bayılmak). Op zijn verzoek kwam het gerecht dan ook elke avond op tafel. Tot op een zekere dag (boze tongen beweren de twaalfde dag) de afwezigheid van het gerecht de Imam erg boos maakte en hij vroeg aan zijn jonge bruid waarom het gerecht niet was bereid. De echtgenote legde uit dat het komt doordat er geen olijfolie uit de bruidsschat meer aanwezig was en dat hij nieuwe olijfolie moest kopen. De Imam viel flauw en dus heet het gerecht nu “İmam bayıldı”!

Een andere variant is dat de jonge vrouw een expert was in het bereiden van Zeytinyağlı’s gerechten. Dat zijn gerechten op basis van veel olijfolie. Op een dag frituurde ze een overdaad aan aubergine in haar beste olijfolie totdat ze openscheurden. Ze vulde ze met verse groenten die heerlijk gekruid waren. De Iman proefde het gerecht en viel ter plaatse flauw!

Ook een leuke versie is dat tijdens de Ramadan, onze nu wel beroemde Imam boven op zijn minaret over Constantinopel (nu Istanbul) keek. Een slaaf, want die hadden we toen natuurlijk ook al, in een Grieks huishouden was bezig een gerecht van aubergines te maken. De geur verspreidde zich en kwam in de neus van de Imam terecht, hij viel flauw!

De laatste variant is dat onze Imam zich lopend door het Turkse platteland verplaatste en aan het einde van een lange dag moe en hongerig aanklopte bij een boerderij. De vrouw des huizes deed open en vroeg of de Imam mee wilde eten. Nou dat wilde hij wel. Binnen werd hij bedwelmd door de geuren van de in olijfolie gesmoorde aubergine. Hij viel meteen flauw!

En nu naar de keuken! Er zijn oneindig veel varianten van dit gerecht in omloop, maar bij dit gerecht is het verstandig om van het oorspronkelijke recept af te wijken omdat een aubergine heel veel olie kan opnemen en zich dus volledig volzuigt met olijfolie. Dit recept is een variant die ik lekker vind met veel minder olie en ik heb het recept ook eenvoudiger en gezonder gemaakt, met behoud van smaak natuurlijk! Het past goed in een vegetarische of vegan levensstijl.

Voor 4 personen: Ingrediënten

2 grote aubergines

Olijfolie om in te bakken

1 el Ras el Hanout

1 witte ui, gesnipperd

15 gr platte bladpeterselie, fijngesneden

Blik tomaten blokjes, uitgelekt

1 teentje knoflook

250 gr paddenstoelen, in kleine stukjes gesneden

2 tl komijnpoeder

1 tl gedroogde oregano

1 tl paprikapuree (zie opmerking)

Bereiding

Verwarm de oven voor op 180 graden. Snij de aubergine in de lengte doormidden. Maak een aantal kerven in het vruchtvlees. Smeer het snijvlak in met een mengsel van olijfolie en Ras el Hanout. Hiermee bepaal je de hitte van het gerecht. Leg de 4 helften met het snijvlak naar beneden in een ovenschaal, bedek met aluminiumfolie en zet het ongeveer 60 minuten in de oven. Het vruchtvlees moet zacht zijn en zo uit de schil kunnen worden geschept.

Dus we hebben nu nog een uurtje voor de rest!

Doe wat olijfolie in een koekenpan, fruit voor 5 minuten de fijngesneden paddenstoelen samen met de ui. Voeg de uitgelekte tomaat, de paprikapuree, de peterselie, alle kruiden en de knoflook toe. Laat 10 minuten sudderen. Haal de aubergines uit de oven, lepel het vruchtvlees uit de groente en snij en kleine blokjes en breng op smaak met versgemalen zwarte peper en wat zout. Voeg het aan het paddenstoelen mengsel toe en vul er de vier aubergine helften mee en zet nog 2 minuten in de oven. Je kunt het ook lauw warm eten.

Varianten Voor een niet vegetarisch gerecht vervang de paddenstoelen door 250 gr rundergehakt. De rest blijft hetzelfde. Hou je zoals ik van kaas? Dan is deze versie wellicht iets voor jou. Voordat je het weer even in de oven zet bestrooi je de gevulde aubergine met een pittige kaas (oude kaas van eigen bodem is goed) en zet het nog even 6 minuten in de oven. Zie onderste foto.

Opmerking Paprikapuree heet biber salça in Turkije. Makkelijk te krijgen bij de Turk om de hoek. Anders neem je gewoon een klein blikje tomatenpuree die je even met de ui mee fruit om het zure eraf te halen. Snufje suiker toevoegen mag.

Ingrediënt uitgelicht: de Aubergine

En ja hoor, ook de aubergine is lid van de nachtschadefamilie (Solanaceae), net als de tomaat, de tabaksplant en de aardappel. Hij heet officieel de Solanum melongena, (synoniem: Solanum esculentum) en is meestal paars van kleur. Oorspronkelijk komt hij uit Birma (nu Myanmar) en is al duizenden jaren bekend in Azië (India en China). In de middeleeuwen is deze plant door de Arabieren naar het Spaanse Andalusië gebracht van waaruit hij ergens in de 15de eeuw door Europa is verspreid. De “schade” van deze plant is de aanwezige stof solanine. Deze veroorzaakt darmklachten en soms allergische reacties indien de groente rauw wordt gegeten. Nooit doen dus!

Waar komt de naam aubergine vandaan?

In onze wereld heette deze groente in het Catalaans “albergina” en de Fransen hebben daar aubergine van gemaakt. In de 18de eeuw namen de Engelsen het woord over. In Amerika werden de kleine witte ronde varianten gebruikt, en die lijken dan weer veel op eieren, dus vandaar het woord “eggplant” waarvan de eerste vermelding uit 1763 komt.

Beroemde Europese aubergine gerechten

Uit de Turkse keuken natuurlijk de hoofdrolspeler van dit artikel İmam bayıldı, de Griekse keuken heeft de moussaka, de Fransen hebben hun ratatouille, en Sicilië kent de caponata.